Hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính

Một số lĩnh vực và cơ sở BẮT BUỘC phải thực hiện kiểm kê nhà kính theo Quyết định số:01/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ ban hành ngày 18/1/2022. Đây là yêu cầu tất yếu khi năm 2022 được coi là đáng chú ý đối với sự gia tăng các yêu cầu kiểm kê khí nhà kính. Các công ty trên khắp thế giới đã nhận thấy các yêu cầu pháp lý quan trọng đang được triển khai hoặc đề xuất, các cải tiến đối với yêu cầu mua hàng của doanh nghiệp và các yêu cầu chấm điểm công bố thông tin liên tục của nhà đầu tư. Việt Nam cũng nhanh chóng ban hành các quy định liên quan như: Nghị định số 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn ban hành ngày 7/1/2022.

Kiểm kê khí nhà kính là gì?

Kiểm kê khí nhà kính (Greenhouse Gas Audit) là quá trình xác minh và đánh giá các thông tin và dữ liệu liên quan đến lượng khí nhà kính (Greenhouse Gas - GHG) mà một tổ chức, doanh nghiệp, hoặc cơ sở sản xuất, tiêu thụ hoặc phát thải ra môi trường (được tính trong phạm vi xác định và trong một năm). Mục tiêu của kiểm kê khí nhà kính là xác minh tính chính xác và đáng tin cậy của các thông tin về phát thải khí nhà kính và loại bỏ khí nhà kính.

Khí nhà kính (Greenhouse Gas) là một loại khí tự nhiên hoặc nhân tạo có khả năng bắt giữ nhiệt độ và tạo ra hiệu ứng nhà kính trong bầu khí quyển của Trái Đất. Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng khi các khí nhà kính bắt giữ nhiệt độ và làm cho nhiệt độ trái đất tăng lên, gây ra biến đổi khí hậu và sự tăng nhiệt độ trái đất. Các khí nhà kính chính trong bầu khí quyển bao gồm: CO2, CH4, N20, hơi nước, khí HFCs, PFCs, SF6, NF3.

Báo cáo kiểm kê khí nhà kính chứng minh trách nhiệm của tổ chức thực hiện theo đúng quy định phát luật Việt Nam

Lợi ích khi thực hiện báo cáo kiểm kê khí nhà kính

• Đáp ứng kiểm tra hành chính, tránh án phạt: kiểm kê khí nhà kính giúp đáp ứng các yêu cầu kiểm tra hành chính từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp có thể tránh được án phạt hoặc hậu quả pháp lý tiềm ẩn do vi phạm quy định liên quan đến khí nhà kính.

• Tuân thủ quy định: Nhiều quốc gia và khu vực đã áp dụng quy định về báo cáo và giám sát khí nhà kính. Chứng nhận kiểm kê khí nhà kính giúp đảm bảo rằng tổ chức tuân thủ các quy định này và có khả năng tuân thủ trong tương lai.

• Đáp ứng yêu cầu xuất khẩu: Nhiều quốc gia yêu cầu các sản phẩm xuất khẩu tuân thủ các quy định về khí nhà kính. Thực hiện kiểm kê khí nhà kính giúp đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn này, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu và mở rộng thị trường.

• Thuận lợi vay vốn từ các ngân hàng nước ngoài: Các tổ chức tài chính quốc tế thường đánh giá rủi ro môi trường và xã hội khi cung cấp vốn cho các doanh nghiệp. Việc thực hiện kiểm kê khí nhà kính và có các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường có thể tăng khả năng đáp ứng các tiêu chí này, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc vay vốn từ các ngân hàng nước ngoài.

• Tăng tính cạnh tranh: Doanh nghiệp thực hiện kiểm kê khí nhà kính thường có thể sử dụng kết quả này để quảng bá và tạo điểm khác biệt tích cực trong các chiến lược marketing, tăng cường hình ảnh công ty và thu hút khách hàng quan tâm đến các sản phẩm và dịch vụ có tác động môi trường ít.

• Giúp định hướng chiến lược: Kết quả từ kiểm kê khí nhà kính có thể cung cấp thông tin quan trọng về lượng khí nhà kính sản xuất ra từ các hoạt động của tổ chức để hoạch định các chiến lược giảm thiểu tác động môi trường, tối ưu hóa quy trình sản xuất và tăng hiệu suất.

• Thúc đẩy nghiên cứu và phát triển: tìm ra các phương pháp mới giảm thiểu khí nhà kính và tối ưu hóa quá trình sản xuất, không chỉ mang lại lợi ích cho tổ chức mà còn đóng góp vào sự tiến bộ của ngành công nghiệp và cộng đồng.

• Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Vì là vấn đề chung của toàn thế giới, nên những tổ chức có chứng nhận kiểm kê nhà kính sẽ dễ dàng tham dự vào các vấn đề chung về môi trường và biến đổi khí hậu, từ đó đẩy mạnh các mối quan hệ với các tổ chức, danh nghiệp có cùng mục tiêu chung, mang lại lợi ích hài hòa thịnh vượng cho các bên.

Lĩnh vực áp dụng kiểm kê khí nhà kính

Hầu hết các tổ chức/doanh nghiệp kinh doanh hoặc cơ sở sản xuất có hoạt động phát thải khí nhà kính đều cần có chứng nhận kiểm kê khí nhà kính. Tuy nhiên theo Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 18/1/2022, những lĩnh vực sau đây BẮT BUỘC phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính:

1. Năng lượng

• Công nghiệp sản xuất năng lượng.
• Tiêu thụ năng lượng trong công nghiệp, thương mại, dịch vụ và dân dụng.
• Khai thác than.
• Khai thác dầu và khí tự nhiên.

2. Giao thông vận tải

Tiêu thụ năng lượng trong giao thông vận tải.

3. Xây dựng

• Tiêu thụ năng lượng trong ngành xây dựng.
• Các quá trình công nghiệp trong sản xuất vật liệu xây dựng.

4. Các quá trình công nghiệp

• Sản xuất hóa chất.
• Luyện kim.
• Công nghiệp điện tử.
• Sử dụng sản phẩm thay thế cho các chất làm suy giảm tầng Ozon.
• Sản xuất và sử dụng các sản phẩm công nghiệp khác.

5. Nông nghiệp, lâm nghiệp và sử dụng đất

• Chăn nuôi
• Lâm nghiệp và thay đổi sử dụng đất
• Trồng trọt
• Tiêu thụ năng lượng trong nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản
• Các nguồn phát thải khác trong nông nghiệp

6. Chất thải

• Bãi chôn lấp chất thải rắn
• Xử lý chất thải rắn bằng phương pháp sinh học
• Thiêu đốt và đốt lộ thiên chất thải
• Xử lý và xả thải nước thải

Đối tượng phải thẩm định kiểm kê khí nhà kính

Theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 07/1/2022 quy định xây dựng và cập nhật danh mục lĩnh vực, cơ sở phải kiểm kê khí nhà kính là cơ sở có mức phát thải khí nhà kính hàng năm từ 3.000 tấn CO2 tương đương trở lên hoặc thuộc một trong các trường hợp sau:

• Nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất công nghiệp có tổng lượng tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên;
• Công ty kinh doanh vận tải hàng hóa có tổng tiêu thụ nhiên liệu hằng năm từ 1.000 TOE trở lên;
• Tòa nhà thương mại có tổng tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 TOE trở lên;
• Cơ sở xử lý chất thải rắn có công suất hoạt động hằng năm từ 65.000 tấn trở lên.

Khi nào nên kiểm kê khí nhà kính?

Quy định tại Điều 91, mục 7 trong Luật bảo vệ môi trường năm 2020:

* Đối với các công ty đại chúng khác, trong Thông tư số 96/2020/TT-BTC có quy định về báo cáo thường niên theo mẫu tại Phụ lục IV ban hành kèm thông tư, trong phần 6 có báo cáo tác động liên quan đến môi trường và xã hội của công ty. Trong đó 6.1. Tác động lên môi trường có yêu cầu báo cáo về:

• Tổng phát thải khí nhà kính (GHG) trực tiếp và gián tiếp;
• Các sáng kiến và biện pháp giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Dịch vụ kiểm kê khí nhà kính của OMPQI

OMPQI là một tổ chức uy tín chuyên về Năng suất Xanh và cải thiện chất lượng. Dịch vụ kiểm kê khí nhà kính của OMPQI được thiết kế để hỗ trợ các tổ chức trong việc:

• Xác minh dữ liệu: Kiểm tra tính hợp lệ và chính xác của dữ liệu về phát thải và loại bỏ khí nhà kính mà tổ chức đã thu thập. Điều này bao gồm kiểm tra các nguồn dữ liệu, phương pháp thu thập và quá trình lưu trữ dữ liệu.
• Kiểm tra quy trình và phương pháp: Đánh giá quá trình kiểm kê khí nhà kính của tổ chức, bao gồm cách tính toán phát thải và loại bỏ khí nhà kính, các hệ thống theo dõi và quá trình báo cáo. Kiểm tra tính chính xác của các phương pháp tính toán.
• Đánh giá tuân thủ tiêu chuẩn và quy chuẩn: Đảm bảo rằng tổ chức đã tuân thủ các tiêu chuẩn và quy chuẩn kiểm kê khí nhà kính cụ thể, bao gồm các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 14064 và ISO 14065.
• Báo cáo kết quả: Sau khi kiểm tra và đánh giá sẽ cung cấp báo cáo về tính chính xác của dữ liệu và quá trình kiểm kê. Kết quả này sẽ được trình bày dưới dạng kết luận về tính chính xác hoặc không tính chính xác của dữ liệu và quá trình.
• Cung cấp phản hồi và khuyến nghị: Về cách cải thiện quá trình kiểm kê và quản lý phát thải khí nhà kính. Điều này có thể giúp tổ chức giảm phát thải và cải thiện hiệu suất môi trường.
• Hỗ trợ thẩm định liên tục: Thẩm định viên có thể cung cấp hỗ trợ và dịch vụ thẩm định liên tục để giúp tổ chức duy trì và cải thiện quá trình kiểm kê và quản lý khí nhà kính.
• Đào tạo: Để đảm bảo sự hiểu biết và sự tham gia của nhân viên, OMPQI sẽ cung cấp đào tạo về kiểm kê khí nhà kính và quản lý môi trường.

Các bước thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Bước 1: Thiết lập phạm vi và ranh giới của tổ chức và phạm vi báo cáo

• Xác định phạm vi của tổ chức bao gồm các hoạt động, quá trình sản xuất, dịch vụ hoặc cơ sở hoạt động.
• Đặt ra ranh giới cụ thể của phạm vi báo cáo, bao gồm loại khí nhà kính và nguồn phát thải nào sẽ được tính toán và báo cáo.

Bước 2: Thiết lập năm cơ sở

Xác định năm cơ sở là năm mà tổ chức sẽ sử dụng làm điểm tham chiếu để đo lường tiến trình giảm khí nhà kính và so sánh với các năm sau này.

Bước 3: Thực hiện kiểm kê khí nhà kính

• Thu thập dữ liệu về lượng khí nhà kính phát thải từ các nguồn khác nhau trong phạm vi của tổ chức.
• Sử dụng các phương pháp đo lường và ước tính chính xác để xác định lượng khí nhà kính.
• Ghi nhận và tổ chức dữ liệu để chuẩn bị cho bước tiếp theo.

Bước 4: Quản lý chất lượng kiểm kê khí nhà kính

• Đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của dữ liệu bằng cách sử dụng phương pháp đo lường và ước tính phù hợp.
• Kiểm tra lại các dữ liệu thu thập để đảm bảo không có sai sót nào xảy ra trong quá trình thu thập và xử lý dữ liệu.
• Áp dụng các biện pháp kiểm soát chất lượng để đảm bảo rằng dữ liệu được tổ chức và báo cáo theo cách chuẩn xác và minh bạch.

Bước 5: Xây dựng nội dung báo cáo khí nhà kính

• Tổ chức và tổng hợp dữ liệu thu thập vào một báo cáo chính thức với các chỉ số và chỉ số hiệu suất liên quan.
• Đưa ra phân tích về các kết quả của kiểm kê và đánh giá tác động của các hoạt động của tổ chức đối với môi trường.
• Đề xuất các biện pháp cải thiện và giảm thiểu tác động khí nhà kính.

Bước 6: Thẩm định báo cáo khí nhà kính

• Chú ý đến các hướng dẫn và tiêu chuẩn liên quan khi thẩm định báo cáo.
• Đảm bảo rằng báo cáo đáp ứng các yêu cầu pháp lý và quy định liên quan đến báo cáo khí nhà kính.
• Đưa ra phản hồi và điều chỉnh báo cáo nếu cần thiết trước khi công bố hoặc báo cáo đến các bên liên quan.

Thẩm định kiểm kê khí nhà kính là gì?

Thẩm định kiểm kê khí nhà kính (Greenhouse Gas Verification) là quá trình độc lập và khách quan nhằm xác minh và đánh giá tính chính xác của dữ liệu về phát thải và loại bỏ khí nhà kính của một tổ chức hoặc cơ sở. Quá trình thẩm định này thường được tiến hành bởi một bên thứ ba (như OMPQI) là tổ chức độc lập không có quan hệ lợi ích với tổ chức hoặc đơn vị đang được kiểm kê. Phương pháp và quy trình kiểm kê nhà kính sẽ được tuân thủ theo các quy định, tiêu chuẩn do cơ quan có thẩm quyền ban hành (ví dụ như: tiêu chuẩn ISO 14064, TCVN ISO 14065:2016...).

Quá trình thẩm định kiểm kê khí nhà kính giúp đảm bảo tính minh bạch, đáng tin cậy và khách quan trong việc báo cáo và quản lý khí nhà kính. Đồng thời hỗ trợ việc tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn liên quan đến biến đổi khí hậu và quản lý môi trường tại quốc gia và trên thế giới.

Tại sao phải thẩm định kiểm kê khí nhà kính?

Một số lĩnh vực và cơ sở BẮT BUỘC phải thực hiện kiểm kê nhà kính theo Quyết định số:01/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ ban hành ngày 18/1/2022. Nhiều tổ chức cũng đang dần tự nguyện tham gia thực hiện để gia tăng uy tín với khách hàng và đối tác vì môi trường và biến đổi khí hậu đang là vấn đề quốc tế, toàn thế giới đều quan tâm và chung tay giải quyết.

Để đánh giá, đưa ra các minh chứng công bằng và minh bạch nhất về việc tổ chức, cơ sở sản xuất đã thực hiện theo đúng quy định của nhà nước và theo thông lệ quốc tế. Ngoài ra, thẩm định kiểm kê khí nhà kính còn giúp tổ chức đối mặt với biến đổi khí hậu, khuyến khích giảm phát thải và cải thiện quản lý môi trường, đóng góp vào nỗ lực toàn cầu để bảo vệ môi trường và giữ cho hành động con người trở nên bền vững hơn.

Lựa chọn OMPQI

• Chuyên môn & kinh nghiệm: Có đội ngũ chuyên gia có kiến thức sâu rộng về các tiêu chuẩn môi trường và trách nhiệm xã hội.
• Hiểu biết về lĩnh vực, ngành nghề: Mỗi ngành hay lĩnh vực sẽ có đặc thù riêng vì vậy cách xây dựng báo cáo sẽ khác nhau. 
• Tạo lộ trình phù hợp với mục tiêu của tổ chức.
• Có dấu thẩm định đảm bảo báo cáo kiểm kê khí nhà kính của doanh nghiệp đã được đảm bảo bởi một tổ chức thứ 3 độc lập - khách quan - minh bạch.
• Tư vấn hướng dẫn hoàn toàn dựa trên các tiêu chuẩn nhà nước và tiêu chuẩn được quốc tế công nhận.
• Chuyên gia sẵn sàng xuống tận địa điểm chỉ tay trực tiếp hướng dẫn cho doanh nghiệp thực hiện.